Uithoorn – Ongeveer tweehonderd mensen hebben dinsdag 9 september geprotesteerd bij het gemeentehuis van Uithoorn tegen de mogelijke vestiging van twee asielzoekerscentra (azc’s) in de regio. De demonstratie, die aanvankelijk vreedzaam begon, escaleerde toen een groep demonstranten het gemeentehuis probeerde binnen te dringen. De politie moest ingrijpen en gebruikte daarbij de wapenstok. Er waren zeker zeven politie-eenheden aanwezig om de orde te herstellen. De demonstranten verzamelden zich rond 20.00 uur voor het gemeentehuis, waar op dat moment een commissievergadering gaande was over de opvangplannen. Onder luid geroep van leuzen als “Azc, weg ermee” uitten zij hun zorgen over de impact van de opvanglocaties op de leefbaarheid en veiligheid in de buurt. De sfeer sloeg om toen een groep demonstranten het gemeentehuis wilde binnengaan, maar werd tegengehouden door beveiligers. Wethouders en burgemeester Pieter Heiliegers probeerden in gesprek te gaan met de menigte, maar dat leidde niet tot een doorbraak. De politie trad op om verdere escalatie te voorkomen.

‘Niet gehoord’
Veel omwonenden maken zich zorgen over de veiligheid en sociale cohesie in hun wijk. “We voelen ons niet gehoord”, zegt buurtbewoner Anja, die zich fel verzet tegen de plannen. “Het gaat hier niet om onwil, maar om angst. Mijn kinderen spelen op straat. Ik wil weten wie er straks in onze buurt wonen.” Tegenover het protest stond een kleinere groep voorstanders van de opvang. “We hebben als samenleving een verantwoordelijkheid”, stelt Youssef, vrijwilliger bij een lokale hulporganisatie. “Deze mensen vluchten voor oorlog en geweld. Als wij ze geen plek bieden, wie dan wel?” De plannen maken deel uit van een bredere regionale opgave om asielzoekers op te vangen, zoals afgesproken in het landelijke spreidingsplan.

Landelijke spreidingsplan
Het landelijke spreidingsplan is een initiatief van het Rijk om de opvang van asielzoekers evenwichtiger te verdelen over Nederlandse gemeenten. Elke gemeente krijgt een taakstelling op basis van inwoneraantal en draagkracht. Het doel is om overvolle noodopvanglocaties te ontlasten en langdurige opvang te realiseren met meer rust en structuur voor zowel bewoners als omwonenden. Gemeenten die vrijwillig meewerken, kunnen rekenen op financiële compensatie en ondersteuning. Bij onvoldoende medewerking kan het Rijk ingrijpen via een aanwijzing. De gemeente laat weten de zorgen van inwoners serieus te nemen.

De gemeente laat weten de zorgen van inwoners serieus te nemen en reageert. Een woordvoerder laat weten: “Het protest verliep eerst vreedzaam en burgemeester Heiliegers, wethouder De Robles (asiel) en verschillende raadsleden spraken buiten met de groep betogers. De avond kreeg een grimmiger karakter toen enkele demonstranten probeerden het gemeentehuis binnen te dringen. Later die avond stond een tweede commissievergadering op de agenda waarin de raadsleden een korte update zouden krijgen over de asielopvang. Deze vergadering werd daarna vanwege de onrust ook afgelast.”

In gesprek
De gemeente betreurt het dat de bijeenkomst hoog opliep en dat de politie moest ingrijpen om de rust te doen terugkeren. De Robles: “Zowel burgemeester Heiliegers als ik voelen begrip voor het feit dat de komst van 250 vluchtelingen en dus in feite onbekende, nieuwe inwoners, vragen en zorgen oproepen. En demonstreren is ieders recht. Daarbij verwachten we wel dat dit met respect gebeurt en op vreedzame wijze. We blijven daarbij openstaan voor gesprekken. Op het moment dat de situatie minder vreedzaam wordt, wordt ook een gesprek onmogelijk.”

Besluit en wettelijke taak
Met de opvanglocatie aan de Wiegerbruinlaan voldoet de gemeente aan de opdracht vanuit de Spreidingswet voor vluchtelingenopvang. In november 2024 ging de gemeenteraad akkoord met maximaal 250 vluchtelingen, waarbij wel de plekken voor alleen gaande minderjarige asielzoekers (amv) vervielen. Dit besluit staat hiermee vast. De door Amstelveen gekozen locatie voor een AZC aan de grens met Uithoorn ziet de gemeente daarnaast als zeer ongewenst vanwege de afstand tot de voorzieningen in Amstelveen. Zij maakt zich dan ook hard voor de belangen van de inwoners van de gemeente.

De politie moest ingrijpen en gebruikte daarbij de wapenstok. Foto: Jan Uithol.