Regio – Het kleine, drukke Nederland verandert onvoorstelbaar snel: de open ruimte neemt met 8 hectare per dag af. Steeds meer megastallen, distributiecentra, zonneparken, windmolens, snelwegen en woonwijken vragen ruimte. Natuurmonumenten maakt zich hierover zorgen. Daarom vraagt de Nationale Landschap Enquête alle Nederlanders zich uit te spreken over hoe we willen dat Nederland er uit ziet. Hoe gaan we al die ontwikkelingen zo inpassen dat Nederland een fijn land blijft om te leven? Kan dat met liefde voor ons landschap en de natuur? En hoe ziet dat er dan uit? Iedereen die zich betrokken voelt bij natuur en landschap kan de enquête tot 9 januari 2019 invullen.

“Ons landschap staat op het spel,” zegt Marc van den Tweel, directeur van Natuurmonumenten. “Als we niet opletten, verdwijnt de schoonheid en weidsheid van ons land en de ruimte voor de natuur.” Daarom vraagt Natuurmonumenten via de enquête naar de mening van Nederlanders over hoe we om moeten gaan met woningbouw, landbouw, industrie, infrastructuur en al die andere zaken die ruimte vragen in ons land.

Geen energiefabriek

De overgang naar duurzame energie is van het grootste belang. Er zijn nog grote oppervlaktes lege daken op woningen, kantoren en andere bouwwerken. Daar is nog ruimte voor zo’n 145 miljoen zonnepanelen, maar ondertussen kijken steeds meer bestuurders met vragende ogen naar natuurgebieden en open ruimte om de energieopgave te realiseren. “Slechts 13 procent van ons landoppervlak is beschermde natuur. Laat die 13 procent ook écht natuur blijven. Verander haar niet in een energiefabriek,” stelt Van den Tweel.

Kaalslag in boerenland

Daarnaast is de landbouw gericht op economische topprestaties. Als grootste voedselexporteur van de wereld op de Verenigde Staten na, is in het buitengebied een kaalslag gaande. Met de focus op productie verdwenen sinds de jaren vijftig talloze sloten, hagen en bomen en veranderde veel landbouwgrond in gebieden waar slechts één plantensoort op groeit: eiwitrijk gras voor de koeien. Het levert meer productie op, maar ondertussen veranderde het boerenland dusdanig dat niet alleen de nationale vogel, de grutto, maar ook de ooit zo gewone tureluur, wulp, patrijs, veldleeuwerik en boerenzwaluw op de rode lijst van bedreigde vogels staan. En de schoonheid van het oudhollandse cultuurlandschap zijn bijna alleen nog te vinden op oude olieverfschilderijen. 

Woningbouw

Er is een groot tekort aan woningen. Zeventien miljoen mensen hebben recht op een dak boven hun hoofd. Dat betekent dat er de komende jaren een miljoen woningen moeten worden bijgebouwd. Maar regie hierop lijkt te ontbreken. Als – optimistisch bekeken – de helft van die opgave binnenstedelijk kan worden opgelost, is nog zo’n 15.000 hectare open ruimte nodig om aan de vraag te voldoen. Dat is anderhalf keer de oppervlakte van de stad Den Haag. Maar welke open ruimte wordt hiervoor opgeofferd? Wie beslist hierover?

Mening kinderen

Het onderzoek wordt uitgevoerd door Wageningen Environmental Research in samenwerking met Natuurmonumenten. De resultaten worden beschikbaar gesteld aan bestuurders, zodat zij dit kunnen meewegen als zij beleid vormgeven. Tot 9 januari 2019 kan de enquête worden ingevuld via: www.natuurmonumenten.nl/landschap. Omdat het over de toekomst van Nederland gaat wil Natuurmonumenten ook weten hoe kinderen hierover denken. Voor hen is een speciale enquête gemaakt. Zij kunnen meedoen via www.oerrr.nl/onderzoek.