Aalsmeer – Hans, Piet, Peter, Marita, Jenny, Anja, Marja, Ria en Corrie ogen nog jong, nauwelijks grijze haren en rimpels en toch komen zij niet voor niets twee dagen per week – op maandag en vrijdag van 10.00 tot 16.00 uur – naar het Ontmoetingscentrum (8terom). Een afdeling van het Zorgcentrum Aelsmeer, gehuisvest in gebouw Irene. Zij behoren namelijk tot de groep mensen waarbij vroegtijdige dementie is geconstateerd. Hun voornamen mogen wel genoemd worden. Zij hopen hiermee lotgenoten te steunen en hen attent te maken op ‘8terom’ waar zij zelf zoveel plezier en steun aan ontlenen. Anderhalf jaar geleden is ‘8terom’ gestart op initiatief van Jeantine Bras, sociaal maatschappelijk dienstverlener. Zij wordt geassisteerd door vrijwilligers, onder andere door Teun ‘Plant’ – hij helpt bij het tuinieren – en stagiaires.

Sinds 12 jaar is zij betrokken bij het Zorgcentrum. Wat zij tijdens haar werk onder andere constateerde was dat vroeg dementerende te energiek waren om zich te voegen bij 80 jarigen en ouder. Zij zag voor hen andere mogelijkheden waar door zij beter op hun plek zaten. De rode draad voor de bezoekers van ‘8terom’ is creatieve activiteit. Veel beweging, werken in de tuin, de krant lezen, geheugen training en iedere dag een wandeling. Regelmatig komt Fred de gitarist naar Irene om gezellige jaren zeventig muziek te spelen waarbij iedereen die dat wil kan meezingen. 

Een omslag leren maken

Voordat wordt geconstateerd dat er sprake is van vroegtijdige dementie zijn er al heel wat teleurstellingen verwerkt. Voor de betreffende zelf maar ook voor de naaste omgeving. “Dementie is een progressieve ziekte waarvan je het – vanwege de complexiteit – niet wint.” Dat is een treurige, maar wel realistische conclusie. 

Daarom wordt er bij ‘8terom’ ook veel gepraat over alle emoties die een gevolg zijn van het ziektebeeld. Het bespreekbaar maken van ervaring, zorgt voor erkenning en herkenning. Het maakt het positief leren denken wat makkelijker om een omslag te kunnen maken. “Het begint bij het leren aanvaarden en vervolgens gaan wij op zoek om een weg te vinden. Ook voor het thuisfront gaat er veel veranderen. Daarin zijn wij zeer realistisch, het is daarom goed dat ook familie gespreksmogelijkheden worden geboden”, is het antwoord van Jeantine.

Niet achter de geraniums

Na of tijdens hun werkzame leven kwamen de deelnemers terecht bij ‘8terom’. Zoals een voormalige eigenaar van een groot kwekersbedrijf. Op de tafel ligt nog een folder waar met trots op gewezen wordt. “Kijk dat was mijn bedrijf.” En Corrie haar ogen gaan glimmen wanneer zij vertelt dat zij de eerste vrouwelijke politieagent was van Amsterdam. “Ik ben trots op mijn politieleven als motor agent.” Toch is het schrijnend om te horen wanneer één van hen vertelt dat de boot en de auto weg moesten. Ach ja, de schouders worden opgehaald maar het verdriet is nog duidelijk voelbaar. Daarentegen is het weer mooi om te zien en te horen dat bij afasie – waardoor het niet mogelijk is om alles te kunnen benoemen – fotografie en schilderen voor zoveel vreugde zorgt. Alle zes van de aanwezigen hebben hun eigen verhaal, iedereen heeft een andere achtergrond maar door de omstandigheden is het een saamhorige groep geworden. Want allemaal lopen zij tegen zaken aan die voor frustratie zorgen en verdriet. Denken dat je de dingen nog kan, wanneer blijkt dat het niet lukt dan is er die onmacht. Gelukkig mankeert het de meesten niet aan energie. “Dat is het verschil met veel ouderen.”

Vooraf aan de dag bij ‘8terom’ wordt er met elkaar een plan gemaakt. Het enthousiasme en het kunnen schakelen om steeds weer nieuwe doelen te stellen wordt gezien als een overwinning ondanks de wetenschap dat de strijd niet gewonnen kan worden. En voor wat niet meer gaat wordt hulp gezocht. “Dat is niet leuk maar het moet, het kan niet anders”, wordt er verwoord. 

Dolle boel

Toen de vraag werd gesteld: “Wat betekent ‘8terom’ voor jullie”, kwamen de volgende antwoorden. Humor, gezelligheid, dolle boel, verbinding, familiegevoel, blij met de saamhorigheid en leeftijdgenoten. Het is een mooie samenvatting wat ontmoetingscentrum ‘8terom’ voor de deelnemers betekent. “Wij gaan hier allemaal met heel veel plezier naar toe”, wordt nog eens benadrukt. Wie meer informatie wil kan contact zoeken met info@zorgcentrumaelsmeer.nl

Janna van Zon